Breendonk

BELGIUM, FORT BREENDONK CAMP (used as transport and work camp during WWII)

Already at the gates of the camp we had come to visit I could feel with a shiver the many dead, who did not survive this place, crowding into the background of my conciousness to accompany me not only through my photographic walk into a terrible past but also through many days thereafter…

FORT VAN BREENDONK (transport en werkkamp tijden de tweede wereldoorlog)

Al aan de poorten van het kamp voelde ik met een rilling hoe de vele doden van deze plaats, die de levensomstandigheden niet hadden overleefd, zich in mijn achterhoofd nestelden om mij niet enkel tijdens de fotowandeling naar een verschrikkelijk verleden maar ook vele dagen erna te begeleiden…

……….

 

 

End of the road for many,

Eindstation voor velen,

 

cut off from their lives, in most cases from their families, their friends,

afgesneden van hun leven, meestal ook van hun familie, hun vrienden,

 

stepping into an unknown, frightening future.

gedwongen, een onbekende en beangstigende toekomst binnen te stappen.

 

Watched from the first moment they arrived…

Al vanaf het moment van de aankomst bewaakt…

 

I can almost hear the shuffle of their feet over the bridge, some maybe glad for a moment that they can move after the long road in an overfull truck or train, some others optimistically thinking this does not look too bad after all…

Ik kan bijna hun schuifelende voetstappen op de brug horen, sommigen voor een ogenblik misschien blij dat ze kunnen bewegen na de lange reis in een overvolle trein of vrachtwagen, anderen in een vlaag van optimisme denkend dat het er toch niet zo slecht uitziet…

 

 

till reality sets in…

tot de realiteit tot hen doordringt…

 

that once these bars close behind them, there is no escape till the next transport including them, till the end of the war – or till they die.

dat eens deze tralies zich achter hen sluiten, er geen ontkomen aan is tot de volgende transport met hen vertrekt, tot het einde van de oorlog  – of tot ze sterven van ontbering.

 

From then on it was dragging themselves out at daybreak and dragging themselves back to bed in the evening, never knowing if they would be transported the next day to some new unknown or just shot for a momentary laps of  attention – or even for no specific reason.

Vanaf dan was het zich naar buiten slepen in de ochtend en terug naar bed slepen als de avond viel. Nooit wisten ze of de volgende dag niet een nieuw transport naar het onbekende zou brengen of dat door een moment van verstrooidheid of gewoon zonder een bepaalde reden een kogel hun deel zou worden.

 

Though this camp did not have gas chambers, looking up, I could not help thinking with another shiver of chimneys that had served a more terrible purpose…

Hoewel gaskamers geen deel uitmaakten van dit kamp, kon ik me niet beletten, met een hernieuwde rilling aan andere schouwen te denken die opgericht waren met een veel verschrikkelijker doel voor ogen.

 

In the beginning Breendonk was mostly for political prisoners. But as the war went on, the transports varied more and more and jews, gipsies and other minorities, not appreciated by the Nazi’s, started arriving. New baracks had to be built in a hurry to ‘accomodate’ those as well before they were sent further to extermination camps or died.

Aanvankelijk was Breendonk meestal voor politieke gevangenen. Maar hoe meer de oorlog vorderde, hoe gevarieerder de transporten werden. Ook joden, zigeuners en andere door de Nazi’s niet graag geziene minderheden kwamen aan en moesten in haastig opgetrokken barakken ‘gehuisvest’ worden tot ze ofwel verder werden gestuurd naar vernietigingskampen of ter plaatse stierven.

 

Even these robust bars were not trusted to keep the prisoners inside and were fortified.

Zelfs deze robuuste tralies leken niet betrouwbaar genoeg om de gevangenen binnen te houden en werden verder versterkt.

 

Political prisoners were suspected of having information the Nazi’s might be interested in. Others just hadn’t obeyed an order fast enough, maybe. Whatever the reason, who walked down this corridor to the torture room at the end…

Politieke gevangenen waren verdacht. Zij zouden weleens informatie kunnen hebben dat de Nazi’s interesseerde. Of iemand had misschien niet snel genoeg gereageerd op een bevel. Wat de reden ook was, wie deze gang met op het einde de martelkamer inging op eigen voeten…

 

…was carried out hours later…

…werd uren later buiten gedragen…

 

The corridors…

De gangen…

 

as well as the sleeping quarters were dark, bars on the windows to the outside as well as to the corridor,

alsook de slaapzalen waren donker, met tralies naar buiten en naar de gang toe,

 

 

the windows darkened with blue paint.

de ramen waren verdonkerd met blauwe verf.

 

Cold water in the morning – cold water in the evening…

‘s morgens koud water – ‘s avonds koud water…

 

isolation cell for the rebellious or unlucky…

isoleercellen voor de opstandigen of  voor de pechvogels…

 

 

…while the officers could enjoy their hot shower…

…terwijl de officieren van een warme douche konden genieten…

 

 

 

It was a heady experience, this walk to the past, not to be compared with the movies, documentaries on old an small and then big and bigger TVs. The walls I walked past, touched gingerly, had seen it all, no matter how much paint was covering them now. I could almost feel it when I touched them. All the pain and destruction the madness had caused… and out again on the street of my daily life, there were still thoughts and pictures seeping into my mind… it is still happening… It may be that another group of people gets the wrong end of the stick now – the methods and means have been technologically enhanced, upgraded… and – it is still happening…

Will we ever learn?

***

Het was een zwaarwegende ervaring, deze wandeling naar het verleden, niet te vergelijken met een film, met documentairs, eerst op oude, kleine dan op grote en grotere TVs. De muren waar ik aan voorbijliep en die ik soms voorzichtig beroerde hebben het allemaal zien gebeuren. De lagen verf die ze ondertussen hebben gehad kunnen dat niet verbergen – ik kan het bijna voelen, de pijn en de vernieling van die waanzin… en terug op straat, in het hedendaagse leven, sijpelen nog steeds gedachten en beelden in mijn hoofd… het gebeurt nog steeds… Kan zijn dat een andere groep mensen deze keer het doelwit wordt – de methodes en middelen zijn technisch geperfectioneerd, verbeterd… en – het gebeurt nog steeds…

Gaan we ooit wel eens leren?

***

HOME

Back to REPORTAGES